Słownik Fotograficzny - Słownik Pojęć / Terminów Fotograficznych

Aberracja Chromatyczna - to cecha soczewki lub układu optycznego, polegająca na odmiennych odległościach ogniskowania (wartościach współczynnika załamania) dla różnych barw widmowych światła (różnych długości fali światła). W rezultacie występuje rozszczepienie światła, które powoduje, że jasne fragmenty obrazu na ciemnym tle będą miały dodatkowe barwne obwódki. Aberracja chromatyczna występuje również w soczewce ludzkiego oka, powodując barwne obwódki (pomarańczowe i niebieskie) wokół ciemnych przedmiotów na jasnym tle.

Aberracja Optyczna - jest to wada pojedynczej soczewki, układu optycznego, obiektywu a także zwierciadła niepłaskiego, polegająca na deformacji uzyskanego obrazu, a w szczególności zniekształceniu jego kształtu, ostrości lub kolorów. Aberrację zmniejsza się stosując zamiast pojedynczej soczewki zespół soczewek wykonanych z różnych gatunków szkła.

Element urządzenia umożliwiający zastosowanie go do innych celów niż zostało przewidziane. Umożliwiające połączenie elektryczne różnych standardów, połączenie mechaniczne urządzeń różnych standardów np. zastosowanie w aparacie fotograficznym z bagnetem obiektywu z mocowaniem M42. Istnieją także adaptery do filmów (np. rollkaseta do filmów zwojowych) i filtrów specjalny pierścień pozwalający mocować filtr o innych wymiarach.

APSC jest to format przetwornika obrazu stosowany w aparatach cyfrowych. Do niedawna wykorzystywany tylko w lustrzankach, obecnie również w innego rodzaju aparatach. Matryca APSC jest mniejsza od standardowej klatka filmowej z analogowych lustrzanek. Lustrzanki analogowe korzystają z filmu 35 mm, natomiast lustrzanki APSC mają mniejsze matryce. Zwykle jest to 1,5 raza mniej (Nikon, Pentax, Sony)– wartość ta to tzw. crop. W przypadku Canona jest to poziom 1,6. Wielkość ta przekłada się na odwzorowanie obrazu wpadającego przez obiektyw. Aby ogniskową formatu analogowego przeliczyć na format cyfrowy APSC należy go przemnożyć przez crop. Na przykład 50mm analogowego aparatu 35mm to 75mm (50mm x 1,5) w aparacie Sony lub 80 mm w Canonie.

Autobracketing funkcja polegająca na wykonaniu kilku zdjęć przy lekko różniących się ustawieniach. Korzysta się z niej w trudnych do sfotografowania sytuacjach, kiedy nie można jednoznacznie określić poprawnych parametrów naświetlenia. Określając zakres autobracketingu (o ile ma się różnić ekspozycja w alternatywnych zdjęciach) i po naciśnięciu spustu migawki, aparat wykonuje kilka zdjęć z różnymi ustawieniami. W efekcie zwiększa się prawdopodobieństwo, że któreś ze zdjęć będzie poprawne.

Autofocus Pojedynczy - po lekkim naciśnięciu spustu migawki, aparat ostrzy na jednym punkcie. W przypadku dalszego trzymania spustu migawki, ustawienie ostrości nie zmienia się, nawet jeśli aparat skierowany jest w inną stronę.

Autofocus Śledzący - po delikatnym naciśnięciu spustu migawki aparat ostrzy. Jeśli obiekt, który jest w kadrze aparatu, porusza się (zbliża lub oddala) wówczas ostrość się stale zmienia, utrzymując obiekt cały czas ostrym.

Autofokus - jest to system automatycznego ustawienia ostrości. System uruchamia się po delikatnym naciśnięciu spustu migawki. W niektórych aparatach może się on uruchamiać automatycznie po przystawieniu aparatu do oka lub po odpowiednim złapaniu za jego obudowę. Dostępnych jest kilka trybów ustawienia ostrości.

Bagnet F - to system mocowania obiektywu do aparatu fotograficznego wprowadzony w 1959 roku i używany do dziś przez firmę Nikon. Bagnet F ma trzy zaczepy, otwór o średnicy 44 mm i płaszczyznę ogniskowania 46,5 mm. Zamyka się w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara.

Bagnet K - to system mocowania obiektywu do aparatu fotograficznego wprowadzony w 1975 przez firmę Pentax. System ten jest ciągle udoskonalany jednak z zachowaniem całkowitej kompatybilności wstecznej, tak by obiektyw pierwszej wersji bagnetu K mógł współpracować z aparatem wyposażonym w najnowszą wersję tego mocowania i odwrotnie (stary aparat z nowym obiektywem).

Balans Bieli - system równoważenia kolorów w różnych typach oświetlenia. W zależności od natężenia i rodzaju źródła światła kolory mogą wyglądać bardzo odmiennie. Balans bieli jest więc taką korektą koloru by "biel była biała", a pozostałe kolory tworzyły właściwa paletę. Aparaty cyfrowe oferują automatykę balansu bieli, a bardziej zaawansowane modele mają dodatkowo tryby balansu odpowiednie do sytuacji (np. do światła żarowego, jarzeniowego, słonecznego itd.).

Blenda - ekran odblaskowy - element służący do odbicia światła w celu uzyskania odpowiedniego oświetlenia fotografowanego obiektu. W zależności od użytego materiału odbite światło przybiera różne formy: ciepłe kolory i ostre cienie (powłoka metaliczna - złota) zimne kolory i ostre cienie (powłoka metaliczna - srebrna), czy też rozmyte cienie przy zimnych kolorach (powłoka niemetaliczna - biała). W zastosowaniach amatorskich często jako blendę wykorzystuje się materiały ogólnodostępne, takie jak: lustra, papier, styropian, aluminiowa folia spożywcza i inne.

Bokeh - (wym. boke) to transliteracja japońskiego słowa oznaczającego rozmycie, opisującego w fotografii sposób oddawania nieostrości obiektów znajdujących się poza głębią ostrości. Miękkie rozmycie wyodrębnia z tła główny motyw fotografii, nie odwracając od niego uwagi niepotrzebnymi szczegółami. Wykorzystywane jest to często w portretach.

Boom to statyw - wysięgnik, zwany też "Żurawiem". Pozwala na zamocowanie akcesoriów fotograficznych, lampy, lub mikrofonu na określonej wysokości, w miejscu odsuniętym od kolumny statywu, za pomocą ramienia (zazwyczaj teleskopowego). Najczęściej występujące statywy typu boom, to statywy oświetleniowe, służące do mocowania lamp studyjnych nad fotografowanymi obiektami.

Ekspozycja - jest to ilość światła która pada na matrycę naszego aparatu cyfrowego (w przypadku fotografii analogowej na film światłoczuły). Ekspozycja jest wynikową kilku parametrów fotograficznych, jak przysłona, czas naświetlania i czułoś filmu lub matrycy światłoczułej.

Etui - najczęściej w kształcie i wielkości zbliżonej do wielkości przenoszonego sprzętu, może występować z uchwytem lub sznurkiem. Służy do zabezpieczenia przenoszonego sprzętu. Sprzęt w etui możemy włożyć do większej torby lub walizki dzięki czemu będzie on zabezpieczony przed porysowaniami i drobnymi uszkodzeniami oraz przed ewentualnym niepotrzebnym rozłożeniem lub włączeniem.

EV - wartość eskpozycji fotograficznej (ang. Exposure Value) – w fotografii nazwa jednostki miary oraz skali ekspozycji fotograficznej. Punktem odniesienia dla tej skali jest wartość 0 EV - definiowana jako ekspozycja będąca efektem naświetlania materiału światłoczułego przez obiektyw o otworze względnym 1:1 przez czas 1 sekundy. Wzrost ekspozycji o jedną jednostkę EV osiąga się zwiększając dwukrotnie ilość światła naświetlającego materiał światłoczuły. Zgodnie z zasadą proporcjonalności wzrostu ekspozycji fotograficznej, można to osiągnąć zwiększając czas naświetlania dwukrotnie (przy nie zmienionym otworze względnym obiektywu) lub zwiększając otwór względny obiektywu (za pomocą przysłony fotograficznej) o jedną działkę przysłony (przy nie zmienionym czasie).

FEB - Kompensacja ekspozycji. Gdy używana jest lampa błyskowa, kompensacja dotyczy siły jej błysku. W zależności od ustawionej sekwencji, 3 kolejne ekspozycje ustalane są następująco: 1. Ekspozycja z błyskiem właściwie doświetlającym, 2. Ekspozycja niedoświetlona, Ekspozycja prześwietlona. W przypadku możliwości konfiguracji sekwencji błysk właściwy przesuwany jest na ekspozycję 2 lub 3.

FEC - Kompensacja siły błysku. Ustawienie kompensacji ekspozycji flesza wpływa wyłącznie na błysk lampy. Naświetlenie otoczenia pozostaje niezmienione. Można to zawsze ustawić bezpośrednio w lampie błyskowej, ale niektóre aparaty mają odpowiedni przycisk, za pomocą którego można ustawić kompensację mocy błysku lampy bez odrywania oka od wizjera

Filtr Efektowy – zalicza się do nich m.in. filtry gwiazdkowe, które powodują rozszczepienie jasnych punktów świetlnych w efekt gwiazdy. Innym znanym przykładem są filtry zmiękczające (w różnych wariantach), które powodują powstawanie lekkiej poświaty w okolicy jasnych obszarów zdjęcia i ogólny spadek ostrości fotografii, co bywa stosowane między innymi fotografii portretowej.

Filtr Fotograficzny – płaska, przezroczysta lub częściowo przezroczysta nasadka nakładana na obiektyw, która wpływa na wygląd i charakter obrazu rejestrowanego przez aparat fotograficzny.

Filtr Polaryzacyjny - jest filtrem wykonanym z materiału, który polaryzuje światło i w efekcie przepuszcza jedynie świtało o polaryzacji liniowej w wybranym kierunku. Pozwala to wyeliminować niepożądane światło rozproszone. W wyniku korzystania z filtra polaryzacyjnego, możemy uzyskać efekt ciemno błękitnego nieba lub mniejszej ilości odblasków na tafli wody. Rozróżnia się dwa rodzaje filtrów polaryzacyjnych: liniowy (prostszy w budowie) i kołowy (bardziej zaawansowana budowa).

Filtr Połówkowy – w jego przypadku efekt ograniczony jest do połowy powierzchni obrazu. Występuje w rozmaitych typach, jednak najczęściej stosuje się filtry połówkowe neutralnie szare. Pozwalają one na osiągnięcie dwóch różnych poziomów ekspozycji dla osobnych obszarów zdjęcia. Używa się ich np. dla uniknięcia nadmiernego naświetlenia nieba, przy zachowaniu właściwej ekspozycji elementów krajobrazu poniżej linii horyzontu.

Filtry Szary (ND) – zatrzymuje część światła, nie wpływając jednocześnie na jego barwę ani charakter. Pozwala na zastosowanie dłuższej ekspozycji bez zmiany przysłony, ani czułości ISO. Filtry tego typu występują w wersjach o różnych stopniach przyciemnienia, przedłużających ekspozycję o określoną wartość. Filtry ND przydają się w sytuacjach, gdy istnieje potrzeba skorzystania z dużego otworu przysłony w warunkach silnego oświetlenia oraz do uzyskiwania bardzo długich czasów ekspozycji nieosiągalnych w inny sposób (np. do fotografii wodospadów czy też fal morskich).

Blokuje promienie ultrafioletowe, które w pewnych warunkach (np. na dużych wysokościach) mogą wywoływać niekorzystne, niebieskawe zabarwienie zdjęć i ogólny spadek kontrastu. Problem ten dotyczy głównie aparatów analogowych, natomiast w fotografii cyfrowej występuje w znikomym stopniu lub nie występuje w ogóle. Filtr UV wciąż jednak jest chętnie stosowany, gdyż pozwala zabezpieczyć przednią soczewkę obiektywu, nie wpływając jednocześnie (pomijając niewielkie straty transmisyjne) na zakres światła widzialnego. Szczególnym przypadkiem są filtry Skylight, które, oprócz zatrzymywania promieni ultrafioletowych, delikatnie ocieplają zdjęcie.

Futerał - najczęściej w kształcie i wielkości zbliżonej do wielkości przenoszonego sprzętu, może występować z uchwytem lub sznurkiem. Służy do zabezpieczenia przenoszonego sprzętu. Sprzęt w pokrowcu lub futerale możemy włożyć do większej torby lub walizki dzięki czemu będzie on zabezpieczony przed porysowaniami i drobnymi uszkodzeniami oraz przed ewentualnym niepotrzebnym rozłożeniem lub włączeniem. Pokrowce / futerały neoprenowe dodatkowo amortyzują / zabezpieczają przenoszony w nich sprzęt przed przypadkowym uderzeniem lub upuszczeniem, niejednokrotnie chroniąc obiektyw lub aparat przed pęknięciem.

Gorąca Stopka - to mały uchwyt umieszczony na korpusie aparatu fotograficznego pozwalający na zamontowanie dodatkowej, zewnętrznej lampy błyskowej.

Głębia Ostrości - jest to zakres odległości, w którym fotografowany obiekt jest ostry. Duża głębia ostrości występuje wówczas, gdy na zdjęciu ostre są zarówno elementy na pierwszym planie, jak i te na dalszym. Mała głębia ostrości to krótki zakres ostrości, np. są to wybrane zdjęcia portretowe, gdy ostra jest twarz fotografowanej osoby, a tło za nią jest rozmyte.

Pozwala na niezależną precyzyjną regulację każdej z 3 płaszczyzn czyli pochylanie głowicy w pionie - przód / tył, na boki - lewo / prawo oraz wokół własnej osi - obrót. Taka konstrukcja pozwala na precyzyjną zmianę tylko jednej z trzech regulowanych płaszczyzn. Przydatna okazuje się to zwłaszcza w fotografii produktowej, gdy mamy już ustalony kadr a potrzebujemy tylko nieco pochylić sprzęt względem fotografowanego obiektu.

W głowicy kulowej za pomocą głównej śruby dociskowej blokowana i odblokowywana jest regulacja wszystkich płaszczyzn. Konstrukcja ta pozwala na bardzo szybką zmianę kadru / położenia sprzętu. Przydatne zwłaszcza w fotografii reporterskiej lub przyrodniczej gdy szybko chcemy zmienić kadr i zablokować głowicę w danej pozycji.